Bailey köprüsünün standartlaştırılmış modülerliğinin aksine, iskele köprü belirgin çerçevesiyle tanımlanan temel ve eski bir yapısal kavramı temsil eder: bir dizi kısa açıklık sert, dikey veya hafif eğimli kuleler (ayaklar) üstten boyuna kirişler veya kirişlerile birbirine bağlanır. Bu basit ama sağlam tasarım, manzaraları şekillendirmiş, endüstriyel genişlemeyi sağlamış ve inşaat ve ulaşımda hayati öneme sahip olmaya devam etmektedir.

İskeleyi Tanımlamak: Engellerin Üzerinde Bir Çerçeve

Temelinde, bir iskele köprü, tekrarlayan bir dizi viyadük üzerine inşa edilmiş bir ayak serisidir. Her ayak tipik olarak şunlardan oluşur:

1. Direkler/Kazıklar: Birincil yükü aşağıya taşıyan dikey veya hafif eğimli yapısal elemanlar. Bunlar ahşap, çelik veya beton olabilir.
2. Kapaklar/Kapak Kirişleri: Tek bir ayak içindeki direklerin/kazıkların üstlerini birbirine bağlayan, yükleri üzerlerine dağıtan yatay kirişler.
3. Takviye: Bir ayaktaki direkleri birbirine bağlayan ve genellikle bitişik ayaklar arasında çapraz veya yatay elemanlar, yanal kuvvetlere (rüzgar, sismik aktivite, tren salınımı) karşı kritik stabilite sağlar ve burkulmayı önler.

The güverte (yol veya demiryolu hatlarını taşıyan), doğrudan kirişler veya kirişler bitişik ayakların kapak kirişleri arasında uzanır. Bu, destekleyici çerçeve üzerinde bir dizi kısa açıklık oluşturur.

Temel özellikler:

• Araziye Uyarlanabilirlik: Düzensiz zeminleri, derin vadileri, vadileri, taşkın ovalarını veya sürekli dolgular inşa etmenin pratik olmadığı veya çok pahalıya mal olduğu bataklık alanları geçmede mükemmeldir.
• Malzeme Çok Yönlülüğü: Tarihsel olarak ahşap, şimdi ağırlıklı olarak çelik veya beton.
• Viyadük Formu: Genellikle uzun mesafelerde veya önemli derinliklerde yükseltilmiş geçişler için kullanılır.
• Açık Yapı: Işığın ve suyun (hatta küçük döküntülerin) altından geçmesine izin verir, rüzgar yükünü azaltır ve bazen katı dolgulara kıyasla çevresel etkiyi azaltır.

Ahşap ve Raylara Kök Salmış Bir Tarih

İskele köprü kavramı eskidir, ancak en ikonik ve dönüştürücü çağı, özellikle Kuzey Amerika'da 19. yüzyılda demiryollarının patlayıcı büyümesiyle başladı:

1. Ahşap İskele Hâkimiyeti (1800'lerin Ortaları-Sonları):
• Bol miktarda: Ahşap kolayca bulunabiliyordu, nispeten ucuzdu ve temel aletlerle çalışması kolaydı.
• Hızlı İnşaat: Demiryollarının kıtaları hızla aşmasını sağladı, Amerikan Batısı ve Kanada vahşi doğası gibi zorlu arazileri katı toprak işlerinden çok daha hızlı bir şekilde fethetti.
• İkonik Yapılar: Devasa ahşap iskeleler, dönüm noktası haline geldi (örneğin, daha sonra taştan yeniden inşa edilen orijinal Starrucca Viyadüğü ve sayısız diğerleri). Demiryolu çağının cesur mühendisliğini somutlaştırdılar.
• Sınırlamalar: Yangına, çürümeye, böcek hasarına karşı savunmasızdı ve önemli bakım gerektiriyordu. Yük kapasitesi, daha sonraki malzemelere kıyasla sınırlıydı.
2. Çelik ve Betona Geçiş (1800'lerin Sonları - Günümüz):
• Çelik İskeleler: Çok daha üstün mukavemet, daha uzun ömür, daha fazla yangına dayanıklılık ve daha yüksek yük kapasitesi (daha ağır lokomotifler ve yükler için gerekli) sundu. Kafes veya haddelenmiş kiriş bileşenlerine sahip çelik ayaklar, büyük demiryolu geçişleri ve daha sonra otoyollar için standart hale geldi. Çelik aynı zamanda geçici inşaat iskeleleriiçin de birincil malzemedir.
• Beton İskeleler: Mükemmel dayanıklılık, yangına dayanıklılık ve minimum bakım sağlar. Genellikle kalıcı otoyol viyadükleri ve modern demiryolu hatları için kullanılır. Yerinde dökülebilir veya prefabrik elemanlar kullanılabilir.

Malzemeler: Ahşaptan Modern Kompozitlere

Malzemelerin evrimi, iskele köprünün tarihini ve uygulamalarını tanımlar:

1. Ahşap:
• Geleneksel: Direkler, kapaklar, takviye ve güverte kirişleri için ağır ahşap (genellikle meşe gibi işlenmiş sert ağaçlar veya işlenmiş yumuşak ağaçlar).
• Modern: Mühendislik ürünü ahşap ürünler (glulam kirişler, LVL), bazen kalıcı veya geçici yapılarda belirli bileşenler için kullanılır ve gelişmiş mukavemet ve tutarlılık sunar.
•  Daha hızlı inşaat için prefabrik ayak kapakları, kolonlar veya tam ayaklar yaygındır. Öngerilmeli beton kirişler, ayaklar arasında uzanır. Öncelikle tarihi koruma, hafif hizmet uygulamaları, geçici çalışma iskeleleri (şimdi daha az yaygın) veya bol miktarda sürdürülebilir ahşap kaynağı olan alanlarda.
2. Çelik:
• Yapısal Şekiller: Haddelenmiş geniş flanşlı kirişler (I-kirişler), kanallar ve açılar, direkler, kapaklar, kirişler ve takviye için yaygındır.
• İmal Edilmiş Kesitler: Ağır yükler veya ayaklar arasındaki uzun açıklıklar için yerleşik kutu kesitleri veya plaka kirişleri.
• Kazık Çakma: Temel destek için zemine çakılan çelik H-kazıklar veya boru kazıklar.
• Korozyon Koruması: Uzun ömür için astarlama, boyama ve giderek artan bir şekilde sıcak daldırma galvanizleme esastır.
•  Daha hızlı inşaat için prefabrik ayak kapakları, kolonlar veya tam ayaklar yaygındır. Öngerilmeli beton kirişler, ayaklar arasında uzanır. Ağırlıklı olarak kalıcı demiryolu iskeleleri, büyük otoyol viyadükleri ve neredeyse tüm ağır hizmet tipi geçici inşaat iskeleleri
3. için kullanılan malzemedir.
• Beton:Takviyeli Beton (RC):
•  Yerinde dökme ayaklar, kapaklar ve güverteler için standarttır.Prefabrik/Öngerilmeli Beton:
•  Daha hızlı inşaat için prefabrik ayak kapakları, kolonlar veya tam ayaklar yaygındır. Öngerilmeli beton kirişler, ayaklar arasında uzanır.Kullanım:

 Dayanıklılık ve düşük bakım nedeniyle kalıcı otoyol üst geçitleri, kentsel alanlardaki viyadükler ve modern demiryolu koridorları için yaygın olarak kullanılır.

İnşaat ve Uygulamalar: Rayların Ötesinde

1. İskele köprü inşaatı, kalıcılığa ve malzemeye bağlı olarak önemli ölçüde değişir:
• Kalıcı İskeleler (Ray ve Yol):Temel:
•  Zemin koşullarına ve yüke bağlı olarak derin, sağlam temeller (çakılan kazıklar, delinmiş şaftlar, yayılı ayaklar) gerektirir.Kurulum:
•  Vinçler, prefabrik çelik ayakları kaldırır veya beton dökümleri için takviye çeliği ve kalıp yerleştirir. Daha sonra kirişler/kirişler yerleştirilir.Demiryolları:
•  Vadileri, kanyonları ve taşkın ovalarını geçmek için kesinlikle kritik olmaya devam ediyor. Modern örnekler neredeyse tamamen çelik veya betondur. (örneğin, dağ geçitlerini geçen devasa çelik iskeleler).Otoyollar:
2.  Şehirlerden geçen, katı bir dolgunun mümkün olmadığı vadileri veya su yollarını geçen yükseltilmiş ekspres yollar için kullanılır (örneğin, otoyol sistemlerindeki birçok viyadük).
• Geçici İnşaat İskeleleri:Malzeme: Neredeyse tamamen çelik
• , modülerlik, yeniden kullanılabilirlik ve hızlı montaj/demontaj için tasarlanmıştır.Amaç:
•  Şunlar için geçici yükseltilmiş çalışma platformları ve destek sağlamak:
• Kalıcı köprüler inşa etmek (yanlış çalışma, kalıp ve ekipmanı desteklemek).
• Baraj inşaatı/onarım.
• Engellerin üzerinden boru hattı veya kablo montajı.
• Çeşitli inşaat projeleri için zorlu arazide erişim sağlamak.Bileşenler:
•  Standartlaştırılmış çelik çerçeveler (ayaklar), destekler, kirişler ve döşeme (genellikle ahşap tahtalar veya çelik ızgaralar). Belirli yük kapasiteleri için tasarlanmıştır (işçiler, ekipman, malzemeler).Montaj:

 Tipik olarak, vinçler veya derrikler kullanılarak cıvatalar veya pimlerle parça parça monte edilir. Dinamik inşaat yükleri altında güvenlik ve kararlılık çok önemlidir.

• İkonik Örnekler ve Kalıcı Alaka DüzeyiLethbridge Viyadüğü (Alberta, Kanada):
•  Kanada Pasifik Demiryolu'nu Oldman Nehri vadisinden (1,6 km uzunluğunda, 96 m yüksekliğinde) geçiren, dünyanın en uzun ve en yüksek çelik iskele köprülerinden biri.Keçi Kanyonu İskelesi (Kaliforniya, ABD):
•  Demiryolu inşaatının cesur döneminin bir kalıntısı olan devasa, izole bir ahşap iskele (şimdi büyük ölçüde çökmüş).Çok Sayıda Otoyol Viyadüğü:

 Kentsel alanlardan veya vadilerden geçen eyaletlerarası yolların ve diğer otoyolların yükseltilmiş bölümleri genellikle beton veya çelik iskele tasarımlarını kullanır.The iskele köprü